چرا راهکار وال پست منسوخ و حذف شد؟
روش‌های ساخت، وابسته به علم روز، ابزار و فناوری‌های موجود در صنعت ساختمان هستند. صنعت ساخت و ساز نیز روز به روز در حال پیشرفت بوده و تکنولوژی‌های جدید جایگاه خود را در این صنعت پیدا کرده‌اند. بکارگیری فناوری‌های نوین موجب ابداع روش‌های ساخت جدید و خلاقانه شده و رفته رفته باعث منسوخ شدن روش‌های ساخت سنتی می‌شود. یکی از راهکارهای سنتی صنعت ساختمان استفاده از وال پست مرسوم برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای است که در حال منسوخ شدن و جایگزینی با فناوری‌های جدید است.
وال پست چیست؟
وال پست یا وادار، سازه‌ای فلزی است که در ساختمان‌های اسکلت فلزی و بتنی برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای (دیوارهای داخلی، تیغه‌ها، و غیره) در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد استفاده می‌شود. وال پست‌ها معمولاً از پروفیل‌های فولادی ناودانی یا نبشی ساخته می‌شوند و به صورت عمودی یا افقی در دیوارها قرار می‌گیرند.
در سال‌های اخیر، روش‌های جدیدی برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای در برابر زلزله ابداع شده‌اند که جایگزین وال پست سنتی شده‌اند. این روش‌های جدید، مزایای مختلفی نسبت به وال پست سنتی دارند، از جمله:
سرعت اجرای بیشتر
هزینه اجرای کمتر
کاهش وزن سازه
بهبود عملکرد سازه در برابر زلزله
روش‌های جایگزین وال پست
از جمله روش‌های جایگزین وال پست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
وال مش
دیوار برشی
دیوارهای دو لایه با میلگرد بستر
وال مش چیست؟
وال مش یک سیستم جدید برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای است که از شبکه‌های فلزی مش و پلاستر تشکیل شده است. شبکه‌های فلزی مش به صورت عمودی و افقی در دیوار نصب می‌شوند و سپس با پلاستر پوشانده می‌شوند. پلاستر با اتصال شبکه‌های فلزی به یکدیگر، باعث افزایش مقاومت دیوار در برابر نیروهای جانبی می‌شود.
دیوار برشی چیست؟
دیوار برشی یک دیوار سازه‌ای است که برای مهار نیروهای جانبی در ساختمان استفاده می‌شود. دیوارهای برشی معمولاً از بتن مسلح ساخته می‌شوند و در محل‌های مهم ساختمان مانند طبقات همکف و طبقات بالایی قرار می‌گیرند.
دیوارهای دو لایه با میلگرد بستر چیست؟
دیوارهای دو لایه با میلگرد بستر از دو لایه دیوار تشکیل شده‌اند که با استفاده از میلگرد بستر به یکدیگر متصل می‌شوند. میلگرد بستر با اتصال دو لایه دیوار به یکدیگر، باعث افزایش مقاومت دیوار در برابر نیروهای جانبی می‌شود.
مزایا و معایب حذف وال پست
حذف وال پست مزایای زیادی دارد، از جمله:
- سرعت اجرای بیشتر
- هزینه اجرای کمتر
- کاهش وزن سازه
- بهبود عملکرد سازه در برابر زلزله
با این حال، حذف وال پست معایبی نیز دارد، از جمله:
- نیاز به محاسبات دقیق
- عدم امکان تغییر کاربری دیوارها
نحوه اجرای وال مش چگونه است؟
دیوار مسلح شده با شبکه الیاف به شکل دال یک‌طرفه عمل می‌کند. در این حالت خمش دیوار یک‌طرفه و در راستای قائم است و توسط مش فایبرگلاس تحمل می‌شود بنابراین نیازی به استفاده از وال پست قائم و افقی (وادار و تیرک) نبوده و محدودیتی در طول دیوار وجود ندارد. برای اجرای وال مش ابتدا دیوارکشی به صورت متعارف و بدون نیاز به اجرای وال پست و بدون محدودیت در طول دیوار انجام می‌شود. جهت عدم مشارکت دیوار در باربری جانبی، استفاده از فوم تراکم‌پذیر (یونولیت) در محل اتصال دیوار به تیر و ستون‌ها ضروری است.
نوارهای استاندارد وال مش با عرض از پیش تعیین شده و فواصل تعیین شده در نقشه‌های محاسباتی به صورت قائم روی دیوار نصب می‌شوند و سپس یک لایه از پلاستر ویژه وال مش روی نوارها اجرا می‌گردد. بسته به لایه‌های بعدی که به عنوان روسازی دیوار قرار است اجرا شوند، می‌توان از پلاستر بر پایه سیمان یا گچ استفاده نمود. مهار خارج صفحه دیوار نیز به کمک نبشی‌های منقطع صورت می‌گیرد. نبشی‌های منقطع در فواصل مشخص و با استفاده از چسب اپوکسی وال مش روی تیرها نصب می‌شوند. به طور خلاصه اجرای وال مش شامل مراحل زیر است:
نحوه اجرای وال مش
دیوارچینی به صورت متعارف و جداسازی دیوار از سازه اصلی به کمک مواد تراکم‌پذیر
نصب نوارهای مش فایبرگلاس وال مش به صورت قائم روی دیوار و در فواصل از پیش تعیین شده
اجرای پلاستر ویژه وال مش روی نوارهای مش فایبرگلاس
نصب نبشی‌های منقطع در فواصل مشخص به کمک چسب اپوکسی وال مش
نتیجه‌گیری
حذف وال پست یک روش نوین برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای در برابر زلزله است که مزایای زیادی نسبت به وال پست سنتی دارد. با این حال، حذف وال پست نیاز به محاسبات دقیق دارد و در برخی موارد امکان تغییر کاربری دیوارها را محدود می‌کند.